به گزارش خبرنگار فناوری اطلاعات «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ همایش تیک سوم که در روز سه شنبه 8 خرداد به همت بسیج دانشجویی پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران برگزار شد، میزبان نمایندگانی از پیامرسان سروش و بیسفون جهت پرسش و پاسخ دانشجویان بود.
میلاد موحدین، مدیر اجرایی پیامرسان «بیسفون» در همایش «تیک سوم» که مورد پرسش و پاسخ دانشجویان قرار گرفت، گفت: بیسفون قدیمی ترین پیامرسان داخلیست که کار خود را از سال 91 شروع کرده و اولین نسخه خود را در انتهای سال92به بازار عرضه کرده است.
شرکت مادر مجموعه بیسفون، هلدینگ «تراشه سبز» میباشد که از سال 78 در زمینه آیپی، تامین پهنای باند و بحث اینترنت فعالیت میکند. سهامداران شرکت سه شخص حقیقی میباشند که در روزنامه رسمی نامشان مشخصاست.
وی در پاسخ به سوالی درباره توجیه اقتصادی فعالیت پیامرسان بیسفون گفت: هزینه های پیام رسان «بیسفون» بیشتر از محل پروژهی معروف هلدینگ تراشه سبز به نام «بیستاک» (استفاده از کد 020 به جای 00 در تماس های خارجی) تامین میشود. البته خود پیامرسان بیسفون نیز درآمدزاییهای مشخصی دارد و تابحال از چند ارگان پروژهی اختصاصیسازی بیسفون را به عنوان پیامرسان داخلیشان داشته ایم.
وی راجع به چرایی عقب ماندن پیامرسانهای داخلی از تلگرام افزود: به نظر بنده دلیلی که منجر به افول بیسفون در این مدت شد، عدم بلوغی بود که هم در ما، هم مردم و هم مسئولین وجود داشت؛ و–در بین اینها- از همه مهم تر عدم بلوغ در دولت، نهادها و وزارتخانه ها بود.
خیلی جالب است بدانید بیسفون برای اولین بار «کانال» را راه اندازی کرد؛ قبل از آن که حتی تلگرامی وجود داشته باشد. پس از ایجاد کانال، مسئولین امر به ما فشار آوردند که افرادی که میخواهند کانال ایجاد کنند باید مجوز «نشر برخط» بگیرند؛ چیزی که تصورش هم در حال حاضر خنده دار است.
یا برای مثال این بلوغ وجود نداشت که وقتی بیسفون خدمات تماس را ایجاد میکند، اپراتورها چگونه باید با آن مواجه شوند.
نگاه صدا و سیما به ما، نگاه عجیب و غریبی بود. با اینکه شرکت دانش بنیان بودیم و کار حرفهای انجام میدادیم، ولی نگاهش به این صورت بود که اصلا چرا باید شما را تبلیغ کنیم؛ جالب است که همین صدا و سیما بعدا آموزش عضویت در کانال های تلگرام را به مردم در تمامی شبکهها به مردم داد.
البته عدم بلوغ خودمان هم -در این افول نسبت به تلگرام- تاثیرگذار بود.خود ما هم در حوزه فنی یک سری مسائل را نمیدانستیم. به همین دلیل سال 93معماری بیسفون را بازطراحی کردیم و همچنین پروتکل اختصاصی جدید آماده کردیم ومسائل امنیتی بیسفون را ارتقا دادیم.
نگاه ما به این صورت نیست که مسئولین و دولت چرا از ما حمایت نکردند و یا این که کاش نگاه حمایتی به ما داشتند؛ بلکه ما به عنوان بخش خصوصی فقط انتظار داریم که جلوی راهما سنگاندازی نداشته باشند.حتی در جلسات به مسئولین گفتهایم که یا اقدامی انجام ندهید و یا حداقل همان اقداماتی که برای تلگرام انجام دادید را برای پیامرسانهای داخلی نیز انجام دهید، نه بیشتر و نه کمتر.
ما یک شرکت خصوصی هستیم و به دنبال این هستیم که بیزینس خود راگسترش دهیم. ما به دنبال سود هستیم، دنبال ارتباط با ارگانینیستیم و دوست داریم اگر کسی بخواهد از ما حمایت کند، حمایتش از جنس حمایت واقعی باشد، وگرنه حمایت نکند.
همچنین درباره محوریت این همایش که موضوع «حریم شخصی» بود، در پاسخ به سوال مجری برنامه راجع به امنیت پیامرسان خود چنین پاسخ داد: سوالی که صراحتا مدنظر افکار عمومی میباشد این است که آیا اگر دولت یا هر ارگان خاص اطلاعات شخصی ما را از شما درخواست کنند در اختیارشان قرار میدهید؟ بنده یاد ندارم در بیسفون چنین اتفاقی افتاده باشد.
در بحث دسترسی نهادها، حکومت، قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و هرجایی که به هر دلیلی به این اطلاعات نیاز دارد، دو مدل نیاز به وجود میآید. یک بحث شکایت خصوصی به این معنا که یک نفر برای من مزاحمت ایجاد میکند است و معمولا هم این مسائل را پلیس فتا پیگیری میکند. بحث دوم، بحث امنیت عمومی میباشدبه این صورت که یک خرابکاری یا جاسوسی در حال رخ دادن است و یا به هر دلیلی نیاز به دسترسی میباشد. درباره دو نوع دسترسی تعریف شده قانون وجود دارد و شاید ضعف اطلاعرسانی حکومت منجر به ضربه خوردن پیامرسانهاشده است. هر دوی اینها نه به محتوای پیامها که تنها به لاگ اتفاقات –مثلا به چه آی پی وصل شدید- نیازمندند و این کار صرفا با دستور مقام قضایی اتفاق خواهد افتاد.
در مورد پیامرسان بیسفون در این دو سالی که بنده بودم تنها یکبار در هفته گذشته اتفاق افتاد که درخواستشان این بود که فلان آیپی برای چه شمارهای میباشد.
اما درباره این که آیا افرادی میتوانند به محتوای پیامها دسترسی داشته باشند یا نه باید عرض کنم که این مورد یک ضابطه مشخصی دارد.یک قانون تحت عنوان اصل 25 در قانون اساسی معروف به «قانون شنود» موجود است. در کشور قضات انگشت شماری هستند که اختیار دارند راجع به این مسئله حکم صادر کنند که معروفند به قاضی های اصل 25. با وجود این قانون، آیین نامه قوه قضاییه و فتوای مقام معظم رهبری به جرئت میتوان گفت که مشکل قانونی برای این موضوع وجود ندارد و هرگونه دسترسی به حریم شخصی افراد صرفا با دستورات قضایی خاص مربوطه ممکن است.
بنده یاد ندارم در بیسفون چنین اتفاقی افتاده باشد و حقیقتا خیلی اتفاق استثنایی و خاصی میباشد.
«سروش» تا کنون هک نشد
ایمان عیسی‌زاده، مدیر فنی پیامرسان «سروش» در این همایش به سوالات دانشجویان درباره حریم شخصیشان در پیامرسان سروش پاسخ داد: ما –در پیامرسان سروش- سعی میکنیم از پروتکلهای معروف امنیتی استفاده کنیم. علاوه بر آن به صورت مداوم، تست های امنیتی را در پیامرسانمان داریم. هم توسط تیم فنی خودمان در داخل شرکت و هم با تیم هایی که بیرون هستند کار میکنیم و آنها اگر مسئله ی امنیتی ای پیدا کنند به ما گزارش فنی میدهند و ما برای رفع آن اقدام میکنیم.
برخلاف تبلیغات وسیعی که علیه سروش میشود خدا راشکر تا بحال هیچ نشت اطلاعاتی و گزارش هک شدن نداشتیم.
همچنین برای حفاظت از محتوای حریم شخصی مردم دیسیپلین های خاصی داریم. تا حالا یکبار اتفاق افتاده است که از ما دیتای کاربران را خواستهاند؛ پلیس فتای اصفهان اواخر سال گذشته میگفت یک کاربری مطلب مجرمانه منتشر کرده و اطلاعات وی را میخواست تا پیگیری کند. ما گفتیم مطابق آیین نامه ای که داریم، مجاز نیستیم اطلاعات بدهیم؛ ضمن این که باید با دستور قضایی بیایید. رفتند و با دستور قضایی آمدند ولی دستورشان کامل نبود. لذا همکاری نکردیم تا این که برای مدیرعامل ما حکم جلب صادر کردند.
ما خیلی با مسئولین مختلف از جمله اعضای شورای عالی فضای مجازی صحبت کردیم. گفتیم که اگر مردم بخواهند به پیامرسان داخلی اعتماد بکنند، در سطح شورا یا قانونگذاری کلان مملکت، باید این تضمین را به مردم بدهند که هیچ وقت دسترسی به دیتای آنها مجاز شمرده نخواهد شد.
واقعیت این است که سرویسی که مورد انتظار دولت یا حاکمیت از امثال ما هست، برخلاف تصورات عمدتا منع سرویس است. یعنی مثلا میگویند فلانی دارد رفتار نامناسبی انجام میدهد، دسترسی وی را قطع کنید. من قطع میکنم ولی این که او چه کسی بود، کجا بود، چه زمانی پیام داد، به چه کسی پیام داد، رفیقش کیست و ... اینها را ما نمیتوانیم انتقال بدهیم.
با مصوباتی که در شورای عالی فضای مجازی داشتیم، این مسئله تا بخش زیادی محقق شده است. رئیس قوه قضائیه هم یک ابلاغیه داشت و برای قضات توضیح داد که وقتی میخواهند حکمی صادر بکنند، محدودیت هایشان چیست. فتوای رهبری هم که خیلی بیشتر به ما کمک کرد. فتوای رهبری خطاب به خود ما پیامرسانها بوده که شما حق ندارید اطلاعات شخصی بدهید. همچنین مرکز ملی فضای مجازی که بازوی اجرایی شوراست، در این زمینه به شدت فعال شده است. خود وزارت ارتباطات هم همینطور و میگوید اگر هر نوع دسترسی از هرجایی از شما خواسته شد، به ما ارجاع بدهید که ما اول برویم با تمام قوانین حقوقی بسنجیم.
اعتماد، کل سرمایه یک اپلیکیشن پیامرسانی است.درنتیجه ما هیچ وقت به خاطر یک دسترسی غیرمجاز، اعتماد کل کاربرانمان را از بین نمیبریم، حتی یک دسترسی غیرمجاز باعث میشود کل اعتماد از بین برود. شما دیدید سر فیسبوک با آن همه قدرت تبلیغاتی و رسانهای گسترده به خاطر دسترسی های غیرمجاز چه بلایی آمد. تمام دنیا علیه اش گارد گرفتند. با گذشت زمان وقتی مردم میبینند که ادعاهای دسترسی و هک واقعیت ندارد کم کم این اعتماد شکل میگیرد، ولی واقعیت امروز این است که فعلا هجمه های رسانه ای سنگینی علیه سروش وجود دارد.
پیامرسان سروش در حال حاضر بیش از یازده میلیون کاربر دارد؛ قبل از این که فیلترینگ تلگرام انجام شود، پیامرسان سروش برنامه مفصلی برای جذب کاربر شروع کرده بود و تا قبل از فیلترینگ، سروش بیش از هفت میلیون کاربر داشت. بعد از فیلترینگ تا زمان حاضر حدود چهار میلیون کاربر دیگر جذب شده است. جذب این چهار میلیون کاربر جدید با شیب کمی بوده است.
یک تیم 45 الی 50 نفره به صورت شبانه روزی از دانشگاه های مختلف کشور، جهت کارهای فنی مشغول کار هستند که با مجموعه مشاورین و افراد تیم بازار و کسب و کار و ... تقریبا به 80 نفر میرسد. تا حالا این حجم از ارائه سرویس با این سطح در هیچ شرکتی از ایران تجربه نشده است. زمانی که سروش شروع به کار و جذب کاربر کرد، رقیب خیلی بزرگی مثل تلگرام در بازار کار جدی میکرد و بازار را در دست داشت. ما همیشه قائل به این هستیم که گرچه منابع در اختیارمان خیلی محدود است، اما در همین فضای رقابتی کار کنیم و سرویس را به نحو مطلوب به مخاطب ارائه دهیم.
